W 1933 roku 17-letni młodzieniec z odesskiego konserwatorium wziął udział w I Wszechzwiązkowym Konkursie Muzycznym w Moskwie. Jego występ miał siłę eksplozji – sala nagrodziła go owacją na stojąco, a nieznani ludzie gratulowali sobie narodzin geniusza. Pięć lat później Gilels w równie bezapelacyjnym stylu wygrał międzynarodowy konkurs pianistyczny w Brukseli.
Po II wojnie światowej, w czasie największego napięcia między Rosją a Zachodem, Gilels przerwał Żelazną Kurtynę i podbił zagraniczną publiczność. Jego wypełniona nieustannymi sukcesami kariera koncertowa trwała pół wieku. Artysta stale rozwijał swój kunszt – poszerzał repertuar, pogłębiał interpretacje, potrafił w świeży sposób spojrzeć na utwory zgrane do cna.
Jubileuszowe wydanie Melodii, składające się z 50 płyt, obejmuje praktycznie cały okres twórczości Gilelsa – od pierwszego studyjnego nagrania w 1935 roku (fantazja Liszta na temat z „Wesela Figara” Mozarta, która przyniosła mu sławę podczas pierwszego konkursu w Moskwie) do ostatniego występu w Moskwie w 1984 roku (sonata „Hammerklavier” Beethovena – jeden z najtrudniejszych utworów w historii literatury fortepianowej).
Duża cześć nagrań jest rejestracją koncertów, podczas których wykonywał utwory z repertuaru Domenico Scarlattiego, Bacha, Szostakowicza czy Strawińskiego. Wśród tych rejestracji znajdują się takie, które nigdy wcześniej nie były wydawane – „Taniec węgierski nr 1” Brahmsa, „Ciaccona” Haendla, „Scherzo” Borodina, druga „Arabeska” Debussy’ego, etiuda „Nocne harmonie” Liszta, pierwsza sonata Skriabina i wiele innych. Na osobną uwagę zasługują nagrania Andante Spianato i Grande Polonaise Brillante Chopina, IV koncertu Rachmaninowa i wariacji symfonicznych Francka.
Gilels był także świetnym kameralistą, o czym świadczą wspólne występy z największymi mistrzami Rosji – Leonidem Koganem, Mścisławem Rostropowiczem czy Rudolfem Barszajem. Wyjątkową wartość mają nagrania z siostrą Elizawietą Gilels, wybitną skrzypaczką, uczennicą Piotra Solomonowicza Stolarskiego. Tę część kariery pianisty dokumentują m.in. płyty z kwartetem fortepianowym Faure, trio Aleksandra Alabjewa czy sonata Cezara Cui na skrzypce i fortepian. To prawdziwe rarytasy.
Rosjanin występował z największymi orkiestrami świata, jednak w jubileuszowej antologii Melodia zamieszcza nagrania z orkiestrami prowadzonymi przez znamienitych rosyjskich dyrygentów – Konstantina Iwanowa, Kiryłła Kondraszyna, Rudolfa Barszaja i Jewgienija Swietłanowa. Gilels był jednym z niewielu wirtuozów wykonujących wszystkie trzy koncerty fortepianowe Czajkowskiego, których nagrania są prawdziwą ozdobą zestawu Melodii. Warto bliżej zapoznać się z mało znanymi zapisami I koncertu z 1949 i 1951 roku oraz rejestracją próby III koncertu z Państwową Orkiestrą Symfoniczną ZSRR pod batutą Swietłanowa.
Ekskluzywna edycja uzupełniona jest książeczką w czterech językach (rosyjski, angielski, niemiecki, francuski) z tekstami dwóch znanych pianistów – Walerija Afanasjewa i Jewgienija Kissina – oraz plakatem z portretem Gilelsa. Każdy egzemplarz antologii jest opatrzony własną kolekcjonerską sygnaturą z numerem.
