Krzysztof Penderecki: Concerto Per Viola (sassofono) ed Orchestra, Concerto Per Violino Solo ed Orchestra No. 2 Metamorphosen
Kolejna płyta z cyklu nagrań koncertów Krzysztofa Pendereckiego pod batutą samego kompozytora. Skomponowany w 1983 roku Koncert na altówkę to swego rodzaju rekordzista w kategorii transkrypcji. Na niniejszej płycie usłyszeć go można w wersji na saksofon, przygotowanej przez Pawła Gusnara. Użycie saksofonu, obdarzonego ogromnymi możliwościami brzmieniowymi, nadaje intrygującego, niepowtarzalnego kolorytu zarówno odcinkom o charakterze toccatowym czy recytatywnym, jak i śpiewnym frazom cantabile, zaskakując gdzieniegdzie quasi-jazzowymi konotacjami.
Nadany II koncertowi skrzypcowemu poddtytuł Metamorfozy jest adekwatny do długiej historii powstawania koncertu (1992-1995). Pierwsza próba z Anne-Sophie Mutter zdecydowała o tym, by rozszerzyć formę allegra sonatowego o różne tematy liryczne, aby wzbogacić estetykę wirtuozowskiego dzieła. Z niedosytu liryzmu wynikł ostatecznie całościowy charakter utworu będącego w dorobku Pendereckiego jedną z najciekawszych reinterpretacji tradycyjnej kategorii muzycznego piękna.
Krzysztof Penderecki: Concerto Doppio Per Violino, Viola (violoncello) e Orchestra Concerto Per Pianoforte ed Orchestra Resurrection Concertino Per Tromba e Orchestra
Na płycie dwa koncerty na bodaj najrzadziej stosowane przez Pendereckiego instrumenty solowe – fortepian oraz trąbkę, w wykonaniu bardzo młodych i nadzwyczaj interesujących polskich wirtuozów. Concertino na trąbkę i orkiestrę to jedno z najnowszych (2015) dzieł kompozytora – prezentowane tu wykonanie jest jego drugim nagraniem studyjnym. Napisane z myślą o węgierskim wirtuozie Gáborze Boldoczkim, bardzo wymagające technicznie Concertino zawiera też bardzo nośne wątki liryczne, a nawet pewne elementy performatywne – nie jest więc utworem wyłącznie wirtuozowskim. Podobnie, jak podniosły, dramatyczny, koncert fortepianowy Zmartwychwstanie, którego historia powstania wiąże się z wydarzeniami 11 września 2001 roku. Jeszcze inny charakter niesie pełen zadumy i klasycznych odniesień Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę, będący twórczą transkrypcją Koncertu podwójnego z udziałem skrzypiec i altówki.
Krzysztof Penderecki: Utwory Kameralne Vol. II Violoncello Totale
W twórczości Krzysztofa Pendereckiego wiolonczela zajmuje miejsce szczególne, będąc główną bohaterką licznych kompozycji kameralnych i orkiestrowych tego wybitnego kompozytora. Niniejsza płyta, kontynuująca serię wydawniczą utworów kameralnych Krzysztofa Pendereckiego, została w całości poświęcona wiolonczeli, występującej jako instrument solowy oraz w zmultiplikowanym składzie. Kolejne kompozycji prezentowane na nagraniu znakomicie ilustrują bogactwo twórczości artysty, który w wieloletnim procesie poszukiwania i doskonalenia swojego muzycznego języka sięgał zarówno po środki awangardowe jak i pochodzące z dawnych epok. Usłyszymy zatem pełne sonorystycznych eksperymentów Capriccio per Siegfried Palm, nawiązującą do tradycji baroku i romantyzmu Suitę, kompozycje wirtuozowskie oraz liryczne Agnus Dei, słowem pełną paletę wiolonczelowego artyzmu i wyrazu. Wszystko w pełnym koncentracji wykonaniu Jakoba Spahna, niezwykłego, młodego niemieckiego wiolonczelisty, któremu w utworach kameralnych towarzyszą najznakomitsi polscy wirtuozi tego instrumentu.
Fantasía Ibérica
Autor płyty, Maciej Staszewski, jest znakomitym gitarzystą i kompozytorem, pedagogiem Akademii Muzycznej w Łodzi. Inspiracją Fantasía Ibérica jest kultura Półwyspu Iberyjskiego; architektura, współczesna muzyką gitarowa wrośnięta w tradycje Iberii i… dwie gitary (6- i 10-strunowa), które w ostatnich latach zostały zbudowane dla Staszewskiego w pracowni lutniczej Amalio Bourgeta w Walencji.
O utworach z tej płyty można powiedzieć, parafrazując dedykację Joana Manéna, że to żywa muzyka por y para guitarra y guitarristas – nie do szuflady pisana a dla konkretnych wykonawców, często we współpracy z nimi i dzięki ich wykonawczym wskazówkom.
Partytur nagranych na płycie Fantasía Ibérica próżno szukać na półce z napisem „awangarda”, ale komu przyszłoby do głowy robić rewolucje brzmieniem gitary, skoro jest ona niezastąpiona we flażoletach odbijających się echem w murach Alcázara, w pasażach niczym ścieżkach hiszpańskiego powietrza, w rytmach zmysłowej solei?…
Feliks Nowowiejski: Quo Vadis
Oparte na motywach najsłynniejszej polskiej powieści oratorium Quo Vadis Feliksa Nowowiejskiego, premierę miało w 1909 roku w Amsterdamie, a do 1939 doczekało się około dwustu wykonań w salach koncertowych całego świata, stając się, mimo niezwykłych wymagań w dziedzinie obsady, jednym z najpopularniejszych dzieł tego rodzaju w okresie międzywojennym. Feliks Nowowiejski, urodzony w warmińskim Barczewie organista, kompozytor, pedagog i organizator życia muzycznego, twórca ponad setki różnorodnych dzieł muzycznych, w tym – być może najsławniejszej – melodii do Roty, jest patronem Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie. W jubileuszowym roku swego patrona, zespół postanowił przypomnieć jego najsłynniejsze dzieło oratoryjne. Pieczołowicie dobrana obsada, z Aleksandrą Kurzak w roli Ligii, świetne przygotowanie orkiestry i udział krakowskiego chóru Górecki Chamber Choir, gwarantowały powodzenie tego projektu.
Wsłuchani we Wszechświat
Na inauguracji 72. sezonu artystycznego Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego przedstawiła jedno z najważniejszych dzieł swego Patrona – monumentalną II Symfonię – Kopernikańską, skomponowaną na zamówienie nowojorskiej The Kościuszko Foundation dla uczczenia 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W symfonii tej, co jest charakterystyczne dla twórczości Góreckiego, wielkie znaczenie ma pozamuzyczny wątek literacki, na który tu składają się cytaty biblijne oraz z traktatu O Obrotach sfer niebieskich. Słowa w II Symfonii nie tylko były znaczące jako inspiracja czy punkt wyjścia, ale stały się także tym, co jest bezpośrednio dane słuchaczowi. On nie musi ich czytać w programie koncertu czy w partyturze, ale on je bezpośrednio i wyraziście słyszy. Dlatego znakomitym wprowadzeniem do symfonii był fragment wypowiedzi Wsłuchani we wszechświat jednego z ulubionych autorów Kompozytora – ks. prof. Michała Hellera.
Nagranie z tego koncertu, uzupełnione rejestracją wykonania Jasności Promienistych Mikołaja Góreckiego z koncertu inaugurującego IV Katowickie Dni Henryka Mikołaja Góreckiego, wraz z płytą DVD zawierającą wypowiedź Michała Hellera, składa się na całość tego oryginalnego wydawnictwa.
Harpsichorduo
Europejska kariera klawesynu na mieszczańskich salonach nie trwała długo, ale zaznaczyła się całkiem sporym zbiorem dzieł stworzonych przez wybitnych kompozytorów, począwszy od XVI wieku. Ze względu na ograniczenia dynamiczne instrumentu, klawesyn wybierano najchętniej wtedy, gdy miał realizować partię basso continuo – harmoniczną podporę kompozycji. Dopiero z czasem zdarzało się coraz częściej, że jego rola była zdecydowanie bardziej samodzielna. I to nieraz do tego stopnia, że dedykowano mu utwory o charakterze wirtuozowskim. Na płytę składają się właśnie takie utwory z czasów świetności wykonawczej klawesynu. Utwory o charakterze wirtuozowskim, przeznaczone na dwa klawesyny w wykonaniu niezwykłego duetu. Japońska klawesynistka Marika Kato oraz jej polski mistrz i pedagog Elżbieta Stefańska tworzą wyśmienity duet znakomicie rozumiejących się muzyków w niebanalnym repertuarze.
Antonín Dvořák Rusalka DVD
Rusałka to najpiękniejsze czeskie dzieło operowe; nadzwyczaj nastrojowe, z niebanalnym baśniowym librettem. Operę charakteryzuje subtelność środków muzycznego wyrazu (zwłaszcza mistrzowska instrumentacja), doskonałość konstrukcji formalnej oraz szlachetność i oryginalność inwencji melodycznej. Zafascynowanym pięknem dzieła Antonina Dvoraka artystom Opera Nova w Bydgoszczy udała się nie lada sztuka – umowne wkomponowanie na wskroś klasycznego przedstawienia operowego w rewitalizowaną przestrzeń centrum współczesnego miasta, z jego trudną historią, rozciągniętą – co w spektaklu sugeruje replika Staromiejskiego Mostu Teatralnego – między dwoma niechętnymi sobie światami, niczym baśniowa miłość tytułowej nimfy i księcia.
